Özel Optimed Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nida Cannazik, Koronavirüs Döneminde Kadın Sağlığı Ile Ilgili Merak Edilen Soruları yanıtladı.
İçinde bulunduğumuz COVID-19 sürecinde anne adayları ve kadınların sağlığı en çok merak edilen konuların başında gelmektedir. Özel Optimed Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nida Cannazik, kadınların bu süreci sağlıklı geçirebilmeleri için önemli bilgiler paylaştı.
Koronavirüs sürecinin kadın sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir?
Bu süreç sadece kadınları değil tüm toplumu etkileyen bir süreç oldu ve bir süre daha devam edeceğini söyleyebiliriz. Sürecin etkilerini fiziksel, psikolojik ve sosyal olarak üç gurupta değerlendirebiliriz. Hastalığa yakalanmış olanlar, yakalanmış olanların yakınları ve kendisine ya da yakınlarına hastalık bulaşmamış olan kişilere etkileri farklı olabilmektedir. Dolayısıyla birçok yönden kadınları olumsuz etkileyebileceği aşikardır.
Koronavirüs dönemi ve normalleşmeye dönüş sürecinde rutin taramalar ve muayeneler konusundaki durum nasıldır?
Elbette karantina döneminde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de birçok sağlık merkezinde rutin hasta bakımı ve tarama amaçlı tetkikler konusunda aksamalar olabildiğini gözlemledik. Bu durumu iki yönden değerlendirmek gerekmektedir. Birincisi; insanların evden çıkma endişesi nedeniyle sağlık merkezine başvurmamaları, ikincisi ise COVID-19 nedeniyle sağlık sistemindeki insan gücü ve malzeme kaynaklarının çoğunlukla bu hastalığa kaydırılmasından dolayı rutin hastaların sağlık hizmetlerinden yeterince faydalanamamasıdır. Birçok sağlık merkezi tüm imkanlarıyla hastaları mağdur etmemeye çalışsa da tüm dünya genelinde COVID-19 dışındaki hasta bakımlarında özellikle hastalığın tepe değerlerinin görüldüğü aylarda bazı aksaklıklar yaşanmış olabileceği beklediğimiz bi durumdur. Biz bu süreçte merkezimizde maksimum hijyen kurallarına uyarak, COVID-19 hastalarını ayrı poliklinik ve servislerde izole ederek diğer muayene tetkik ve işlemlerimizi yapmaya devam ettik.
Koronavirüs cinsel yolla bulaşır mı?
Koronavirüs damlacık yolu ile bulaşan bir organizmadır. Herhangi bir cinsel yolla bulaş henüz tespit edilmemiştir. Hastalık, hasta ya da taşıyıcı kişinin ağız ve burun yoluyla yaydığı sekresyonların başka bir kişinin hava yoluna yerleşmesiyle gelişmektedir. Yani kabaca ağız ve burundan başka bir ağız ve buruna geçmektedir. Bunun iki yolu vardır; sekresyon ya direkt olarak ya da herhangi bir eşya üzerinden el teması ile dolaylı olarak solunum yoluna geçmektedir. Üzerine basa basa maske kullanımının ve el hijyenine dikkat etmenin tüm sağlık personeli tarafından gerek bire bir görüşmelerde gerekse sosyal medya üzerinden vurgulanmasının sebebi budur. Hastalık ilk ortaya çıktığında Dünya Sağlık Örgütü tarafından sadece öksürük, yüksek gibi hastalık belirtileri gösteren kişilerin yanındakiler için maske önerilmişti. Ancak belirti göstermeyip sadece taşıyıcı olanlardan da ciddi oranda hastalık bulaşı gözlemlendiğinden maske kullanımı rutin olarak önerilmeye başlanmıştır. Hastalık belirtileri göstermeyen ama virüsü taşıyan kişilerin tümünü tespit etmek, her insana tanı testi yapmak tabii ki mümkün değil. Dolayısıyla sanki herkes hastalık taşıyormuş gibi davranmak gerekmektedir.
Sekresyondaki damlacığın kişinin hava yoluna yerleşmesi için en az 1 – 1.5 metre yakınında olması gerekmektedir. Sosyal mesafenin önemi bu noktada ortaya çıkmaktadır. Herhangi bir nedenle muayeneye gelen hastaların maske takmalarını, mümkünse tek gelmelerini, refaketçileri varsa da bu kişilerin yine maske takıp hastanedeki diğer hastalardan ve sağlık personelinden uzak durmalarını ve muayene odasında da maskelerini çıkarmamalarını önermekteyiz.
Hastalık için hormonal değişikliklerden dolayı kadın – erkek ayrımı var mıdır?
Östrojen hormonu kadınlarda bağışıklık sistemi açısından önemli olsa da Koronavirüs hastalığı için cinsiyet ayrımı yoktur. Özellikle ağır hastalar için ileri yaş ve eşlik eden tansiyon, kalp hastalığı, diyabet gibi sistemik hastalıklar düşünüldüğünde bu grup için erkeklerin biraz daha risk altında olduğunu düşünebiliriz.
Özellikle gebelik dönemi pandemiye denk gelen hastalar nelere dikkat etmeli?
Hastalığın anneden bebeğe anne karnında geçişini götseren bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak tüm ateşli hastalıkların özellikle ilk üç ayda bebek gelişimini olumsuz etkileyebileceğini, annede uzun süreli yüksek ateşin düşük ya da doğumsal anomaliler ile ilgili olabileceğini biliyoruz. Gebelik zaten başlı başına bağışıklık sistemini bir miktar zayıflatan bir durumdur. Dolayısıyla pandemi dönemindeki gebelerin özellikle dengeli beslenme, düzenli uyku, mümkün olabildiğince yürüyüş gibi egzersizler yapmaları, takip oldukları hekimlerin önerdiği ilaçlara uymaları ve mümkünse hastalığa hiç yakalanmamaları görmek istediğimiz bir tablodur. Hastalık geliştiyse tedavi planı, doğum zamanlaması ve doğum şekli yine hekimin önerdiği şekilde yapılmaktadır. Gebelik takip gerektiren bir süreç olduğundan hekim, ebe ve hemşirelerin önerdiği tarihlerde maske takarak, mümkünse rekakatçisiz, sosyal mesafe ve el hijyenine dikkat ederek rutin takiplerine devam etmelerini önermekteyiz.
Kadınlara bu dönemde ekstra destek anlamında vitamin ya da başka bir ilaç gerekli midir?
Birçok farklı vitamin desteği bu süreçte gündeme gelmektedir. Özellikle hastalıktan koruyan ya da hastalık sürecini yavaşlatan bir destek tedavisi henüz bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Dolayısıyla herhangi bir farklı nedenle hekimin özellikle gerekli gördüğü bir ilaç yoksa rutin vitamin desteği önermemekteyiz.
Özellikle uzun süreli evde hareketsiz kalmaya bağlı aşırı kilo alımı, dnegesiz beslenme, uyku sürecinde bozulma gibi durumlara dikkat etmek ve bunların önüne geçmeye çalışmak gerekmektedir. Sosyal izolasyonun hayatımıza getirdiği psikolojik sorunlar da eğer kişiyi etkiliyorsa özellikle online olarak verilen psikolog hizmeti bu dönem için değerlendirilebilir.
Yorum Yazın